Nhà nghiên cứu Bruce Alexander từ trường Đại học Simon Fraser năm 1978 đã nghiên cứu một mô hình gọi là Công Viên Chuột. Trích từ trang Wikipedia:

Học thuyết của Alexander cho rằng thuốc phiện không gây nghiện, và hiện tượng nghiện thuốc có chứa nha phiến thường được quan sát thấy ở những con chuột thí nghiệm thì không có liên quan gì đến tính chất gây nghiện của thuốc mà là do điều kiện sống của chúng.

Năm 2001, ông nói với Thượng viện Canada rằng trong các thí nghiệm trước, những con chuột trong phòng thí nghiệm đã bị cô lập trong lồng kim loại chật hẹp, buộc vào một bộ máy tự tiêm, điều này chỉ cho thấy rằng những con chuột này “trầm cảm trầm trọng, như những người mắc chức trầm cảm nặng, sẽ làm giảm sự đi tình trạng đó của chúng bằng thuốc nếu chúng có thể.”

Để kiểm tra giả thuyết của mình, ông đã dựng lên Công Viên Chuột, với diện tích 8.8 mét vuông, lớn hơn 200 lần so với lồng thí nghiệm tiêu chuẩn. Có 16-20 con chuột đực và cái, thực phẩm dồi dào, bóng và bánh xe để chơi, đủ không gian dể giao phối và nuôi con. Kết quả của cuộc thí nghiệm đã ủng hộ giả thuyết của ông. Những con chuột bị buộc tiêm morphine hydrochloride trong 57 ngày được đưa đến Công Viên Chuột và được lựa chọn giữa nước sạch và nước tẩm morphine. Đa phần chúng chọn nước sạch. Ông Alexander đã viết: “Chúng tôi đã thử tất cả và thấy rằng việc nghiện thuốc ở chuột không xảy ra ở môi trường hợp lý bình thường.” Những nhóm chuột bị kiểm soát và cô lập trong lồng nhỏ tiêu thụ morphine nhiều hơn ở thí nghiệm này và những thí nghiệm tiếp theo.

Bạn có thể đọc thêm về nghiên cứu này trong bài thông cáo khoa học gốc . Truyện tranh của Stuart McMillen cũng là một bản tóm tắt khá hay.

Cái ý tưởng khẳng định rằng chỉ cần một lần dùng thuốc phiện thì người dùng sẽ khó dứt ra được đem lại kết quả thảm họa. Nó có thể khuyên răn đám trẻ đừng thử dù chỉ một lần. Nhưng nó cũng đồng thời mê hoặc, gây tò mò, và khi đã thử, đám trẻ lại nghĩ mình có muốn cũng không thể dứt ra được.

Nếu thí nghiệm Công Viên Chuột là đáng tin thì nghiện ma túy chính là tình huống phát sinh từ điều kiện sống khó khăn, thiếu tình thương, thiếu cộng đồng, giống như bị biến thành một con chuột bị nhốt trong lồng theo đúng nghĩa đen. Nếu bạn là một con chuột trong công viên, bạn sẽ thà đi chơi với bạn bè của mình và khám phá thế giới xung quanh.

Osho cũng từng chỉ cách cho một người nghiện thuốc lá lâu năm, đã cố gắng đủ mọi cách, cũng không bỏ được, đó là: THIỀN HÚT THUỐC - hút thuốc với tràn đầy nhận thức, tỉnh táo, làm chủ chính mình.

Có lẽ đã đến lúc cuộc chiến chống lại thuốc phiện, ma túy, những điều xấu ác trở thành cuộc chiến chống lại đói nghèo - không chỉ đơn thuần là nghèo về vật chất mà còn nghèo về các mối quan hệ với gia đình, cộng đồng và quốc gia. Và hơn hết là chống lại nghèo tình yêu thương.

 

Hương Huỳnh